آيا زن می تواند در زمان نامزدی تقاضای نفقه کند؟

آيا در عدّه طلاق مرد بايد به زن نفقه بدهد؟

پاسخ: فقط در طلاق رجعی در اجرای تبصره ۴ از ماده واحده قانون اصلاح مقررات که زن تکليف به اسکان در محل زندگی شوهر را دارد نفقه به او در دوران عدّه تعلق می گيرد و اگر بعد ازصدور حکم طلاق حاضر به حضور در محل زندگی زوج نباشد نفقه ای به وی تعلق نمی گيرد و در طلاق از نوع بائن که زن تکليف به حضور در منزل زوج نداشته نفقه ای در دوران عدّه به زن تعلق نمی گيرد.

سؤال زوج محکوم به پرداخت نفقه ماهيانه در حق فرزند است با وجود صدور اجرائيه تا کنون زوجه نتوانسته اين مبلغ را از وی دريافت کند آيا می توان زوج را ملزم به پرداخت درست وبه موقع نفقه کرد؟ در صورت استنکاف زوج از اجرای حکم آيا ميشود از حقوقش کسر گردد؟

پاسخ : مطابق ماده ۶۲۴ قانون مجازات اسلامی برای ترک انفاق کيفرحبس از سه ماه و يک روز تا پنج ماه تعيين گرديده است و در غالب موارد موثر بوده است. زوجه می تواند با مراجعه به دادسرای محل سکونت او از زوج شکايت کند و در صورت عدم پرداخت نفقه در موعد مقرر از محل حقوق وی اقدام نمايد وچنانچه محکوم عليه از پرداخت نفقه فرزند خود امتناع نمايد پس از تقاضای اجرا از ناحيه محکوم له، چنانچه محکوم عليه از پرداخت نفقه امتناع و مالی از وی بدست نيايد محکوم له می تواند در اجرای ماده ۲ قانون نحوه محکوميتهای مالی تقاضای حبس وی را بنمايد و يا در اجرای ماده ۹۶ قانون اجرای احکام مدنی تقاضای کسر از حقوق وی را بنمايد. ضمناً طرح شکايت ترک انفاق مستلزم توان مالی منفق نمی باشد و می بايست نفقه فرزندان را بپردازد.

سؤال راجع به ماده ۱۰۸۵ قانون مدنی اين که تمکين در چه زمانی محرز خواهد شد؟ اگر پرداخت مهريه را قسطی کرده باشند به محض دريافت اولين قسط بايد تمکين صورت گيرد يا اين که تا دريافت کل مهريه زوجه می تواند تمکين نکند؟

پاسخ : تقسيط مهريه توسط دادگاه مانع از استفاده زوجه از حق حبس نمی باشد بنابراين با توجه به ماده ۱۰۸۵ قانون مدنی تا پرداخت کليه مهريه زوجه می تواند از تمکين امتناع و نفقه را مطالبه نمايد.

سؤال در نکاح موقت آيا زوج مكلف به پرداخت نفقه به زوجه است يا خير؟

پاسخ : قانونگذار تنها در عقد دائم زوج را ملزم به انفاق می داند لکن چنانچه در عقد موقت شرط نفقه موجود باشد يا عقد موقت بر مبنای نفقه منعقد شده باشد زوج مکلف به انفاق زوجه موقت می باشد.

سؤال اگر زن به دانشگاه آزاد رفته باشد، مخارج دانشگاه جزء نفقه محسوب می شود؟ اگر زوج قبل از ترک کردن زوجه را به درس خواندن وادار کرده باشد مخارج دانشگاه و خوابگاه بر عهده کيست؟

پاسخ : چنانچه هنگام عقد ازدواج زوجه دانشجوی دانشگاه آزاد بوده و ادامه تحصيل، مورد نظر زوجه و قبول زوج باشد و يا با موافقت زوج، زوجه ادامه تحصيل دهد و اگرچه وفق ماده ۱۱۰۷ قانون مدنی هزينه تحصيل به عنوان نفقه محسوب نمی گردد ولی بلحاظ قبول زوج متعهد به پرداخت می شود. در ماده ۱۱۰۷ قانون مدنی نفقه عبارت است از مسکن، البسه، غذا و اثاث البيت که به طور متعارف با وضعيت زن متناسب باشد و خادم در صورت عادت زن به داشتن خادم يا احتياج او به واسطه مرض يا نقصان اعضاء از زمان عقد تا فوت يا پس ازگذشت عده طلاق به زوجه در صورتی که ناشزه نباشد تعلق میگيرد و ميزان آن به وضعيت زوجه متفاوت است مخارج دانشگاه جزء نفقه نيست.

سؤال چگونه می توان ثابت کرد که به زوجه نفقه پرداخت شده، در صورتی که هيچ رسيدی از آن نداشته باشد؟

پاسخ : صرفاً با اقرار زوجه يا شهادت شهود والا برای پرداخت نفقه می بايست دليل و مدرک داشته باشد. چنانچه زوجه در منزل زوج زندگی نمايد اصل بر دريافت نفقه است. )مساله ۱۶ از فصل فی النفقات تحريرالوسيله جلد ۲ حضرت امام )ره( )در صورت، قول زوج و با قسم، زن بايد دليلی ارائه نمايد که عليرغم حضورش در منزل شوهر نفقه ای از وی دريافت نموده است ولی اگر زوج غايب و در خانه نباشد و يا اين که زن را از منزل مشترک اخراج نموده باشد. در اينجا قول، قول زن است با قسم وی و مرد بايد بينه ارائه کند که عليرغم نبودن درمنزل يا اخراج زن ولی نفقه وی را پرداخته است.

سؤال آيا زن می تواند در زمان نامزدی تقاضای نفقه کند؟

پاسخ : زوجه در ايام نامزدی حق مطالبه نفقه را ندارد و پس ازعقد ازدواج و تا زمان شروع زندگی مشترک و پس از عقد و تا زمان شروع زندگی مشترک چنانچه بين آنان توافق شده باشد که زن به لحاظ تحصيل و يا هر موردی ديگر مدتی را در منزل پدرش باشد و تمکين عام و خاص از زوج نداشته باشد که عرفاً به آن دوران عقد بستگی می گويند. در اين مدت نيز حق و استحقاق دريافت نفقه را ندارد ولی در غير اين صورت پس از عقد ازدواج زن استحقاق دريافت نفقه را دارد.