زمانی زن، می تواند نفقه مطالبه كند كه از شوهر خود تمكین کند و البته شرط لزوم پرداخت نفقه اقارب(مثلا نفقه پدر، مادر و یا اولاد) توانمندی نفقه دهنده و نیازمندی اقارب است، در حالی که چنین شرطی در پرداخت نفقه همسر وجود ندارد.
حتی در صورتی که زن دارای اموال و دارایی نیز باشد، باز هم می تواند نفقه خود را از شوهر مطالبه کند و شوهر مکلف به پرداخت آن است،
در صورتی که شخصی توانایی پرداخت نفقه همه افراد واجب النفقه را ندارد درقدم نخست و قبل ازدیگر اقارب باید نفقه همسرش را پرداخت کند. بنابراین درصورت فقر و اعسار زوج، دادگاه باید این حق تقدم را رعایت کند.
ضرورت پرداخت نفقه دیگران تنها ناظر به زمان آینده است و اگر در گذشته به هر دلیلی پرداخت نشده باشد دین حساب نشده و نفقه دهنده ازین بابت مدیون نیست اما نفقه ایام گذشته وآینده همسربر شوهر لازم است. بنابراین اگر نفقه زمان گذشته همسر به دلایلی پرداخت نشده باشد شوهر او مدیون است و همسر می تواند نفقه ایام گذشته خودرا را نیز مطالبه کند.
تمكین و مصادیق آن
در اصطلاح حقوقی، تمكین عبارت است از برآوردن نیازهای شوهر و اجابت كردن خواسته های مشروع وی. زن نیز در مقابل مكلف است نیازهای جسمی و مشروع شوهر خود را بر آورده كند، مگر در دوران بیماری كه او را از انجام این وظیفه باز می دارد. زن ملزم به تامین خواسته های خلاف شئون اخلاقی یا مغایر با سلامت جسم و روح و یا روش های انحرافی نیست ولی جز در مواردی كه گفته شد اگر از شوهر خود تمكین نكند، شوهر می تواند از پرداخت نفقه خودداری ورزد.
یكی دیگر از موارد تمكین اقامت در اقامتگاه دایمی شوهر است، یعنی زن برای دریافت نفقه باید در خانه شوهر زندگی كند مگر آن كه حین وقوع عقد شرطی جز این شده باشد و مورد سوم، الزام زن به حسن معاشرت با شوهر خویش است.