انواع ترک در بتن با تصویر

ترک، یکی از متداول‌ترین انواع عیب و نقص‌های موجود در سازه‌ها و عضوهای بتنی است. ترک‌خوردگی، از مشکلات اجتناب‌ناپذیر در بتن محسوب می‌شود. این مشکل، به دلایل مختلف رخ می‌دهد. جمع‌شدگی ناشی از خشک شدن بتن، اجرای نامناسب عملیات بتن‌ریزی، طراحی غیر اصولی، شرایط محیطی و غیره، از جمله دلایل ترک‌خوردگی بتن هستند. البته، روش‌های مختلفی برای ترمیم ترک و احیای بتن از نظر ظاهری و سازه‌ای وجود دارند.

عوامل متعددی بر روی ظاهر و ساختار بتن تاثیرگذار هستند. به طور کلی، منشا عیب و نقص‌های در بتن را می‌توانیم به گروه‌های زیر تقسیم کنیم:

ضعف سازه‌ای به دلیل خطا در طراحی، انتخاب معیار بارگذاری نامناسب، اضافه بار پیش‌بینی نشده
ضعف سازه‌ای ناشی از اجرای نامناسب عملیات ساخت و ساز
آسیب ظاهری و ساختاری به دلیل آتش‌سوزی، سیل، زلزله، طوفان و غیره
آسیب ظاهری و ساختاری ناشی از حمله شیمیایی
آسیب ظاهری و ساختاری به دلیل قرارگیری در محیط‌های دریایی
آسیب ظاهری و ساختاری ناشی از فرسایش مواد دانه‌ای
جابجایی بتن به دلیل مشخصات فیزیکی

ترک خوردگی خمشی در بتن چیست ؟

در عضوهای خمشی نظیر تیرها، ظرفیت پایین کرنش کششی بتن و کرنش اجرایی نسبتا بالا در میلگرد فولادی، رخ دادن ترک خمشی در نواحی کششی را اجتناب‌ناپذیر می‌کند. عرض بازشدگی و فاصله‌داری اینگونه ترک‌ها به عواملی نظیر ارتفاع محور خنثی عضو و پوشش میلگردها بستگی دارد. کیفیت پیوند بین بتن و فولاد، بر روی این مشخصات، تاثیر نمی‌گذارد. ترک‌های خمشی، معمولا در تعداد زیاد و بازشدگی کم رخ می‌دهند.

ترک خوردگی برشی در بتن چیست ؟

در بتن‌مسلح، ترک‌های برشی با عنوان ترک‌های مورب شناخته می‌شوند. این ترک‌ها، بر اثر اعمال تنش اصلی مورب ناشی از ترکیب بارهای برشی و خمشی به وجود می‌آیند. انواع ترک در بتن، بر اثر برش خالص اتفاق نمی‌افتند.

ترک خوردگی داخلی و ریز چیست ؟

ریزترک‌های داخل بتن، به دو دلیل کاملا متفاوت رخ می‌دهند. در انتهای بلوک تیرهای پیش‌تنیده و نواحی دارای تنش سه‌بعدی پیچیده، تنش کششی اصلی باعث ایجاد ریزترک‌های موضعی می‌شود. این ترک‌ها، به مرور زمان به شکل ترک‌های بزرگ و قابل مشاهده درمی‌آیند. در حالت دوم، تنش فشاری و اتساع جانبی، از پارامترهای موثر بر شکست فشاری بتن هستند. به مرور زمان، ریزترک‌ها گسترش می‌یابند و به یکدیگر متصل می‌شوند. با ادغام ریزترک‌ها و افزایش ابعاد آن‌ها، سازه در معرض خطر و تخریب قرار می‌گیرد.

نوع ترک	علامت در تصویر	زیرگروه	محل رخ دادن	دلیل اصلی	دلیل فرعی	روش ترمیم	زمان رخ دادن
نشست پلاستیک	A	میلگردگذاری بیش از حد	مقاطع عمیق	آب انداختن بیش از حد	خشک شدن زودهنگام و سریع	کاهش آب انداختن با تزریق هوا یا ویبره	10 دقیقه تا سه ساعت
	B	قوس	بالای ستون‌ها
	C	تغییر عمق	سقف وافل
جمع‌شدگی پلاستیک	D	قطری	جاده‌ها و دال‌ها	خشک شدن زودهنگام و سریع	نرخ پایین آب انداختن	بهبود کیورینگ در مراحل اولیه	۳۰ دقیقه تا شش ساعت
	E	تصادفی	دال‌های بتن آرمه	خشک شدن زودهنگام و سریع
	F	میلگردگذاری بیش از حد	دال‌های بتن آرمه	مانند بالا و نزدیک بودن میلگرد به سطح
انقباض حرارتی زودهنگام	G	محدودیت خارجی	دیوارهای ضخیم	تولید حرارت اضافی	سرد شدن سریع	کاهش و یا عایق شدن حرارت	یک روز تا دو یا سه هفته
انقباض حرارتی زودهنگام	H	محدودیت داخلی	دال‌های ضخیم	شیب دمایی تند	سرد شدن سریع	کاهش و یا عایق شدن حرارت	یک روز تا دو یا سه هفته
جمع‌شدگی ناشی از خشک شدن طولانی مدت	I	–	دال‌ها و دیوارهای نازک	درزهای ناکافی	جمع‌شدگی بیش از حد و عمل آمدن ناکافی	کاهش محتوای آب و بهبود عمل‌آوری	چند هفته تا چند ماه
کریزینگ	J	مقابل قالب	بتن تزئینی	قالب نفوذناپذیر	ترکیب غنی و عمل‌آوری نامناسب	بهبود عمل‌آوری و پرداخت	یک تا هفت روز یا بیشتر
کریزینگ	K	بتن پرداخت شده	دال‌ها	ماله‌کشی بیش از حد	ترکیب غنی و عمل‌آوری نامناسب	بهبود عمل‌آوری و پرداخت	یک تا هفت روز یا بیشتر
خوردگی میلگردها	L	طبیعی	ستون‌ها و تیرها	کمبود پوشش	بتن بی‌کیفیت	از بین بردن دلایل مذکور	بیش از دو سال
خوردگی میلگردها	M	کلسیم کلرید	بتن پیش‌ساخته	کلسیم کلرید اضافی	بتن بی‌کیفیت	از بین بردن دلایل مذکور	بیش از دو سال
تاثیر واکنش قلیایی – سیلیسی	N	–	نواحی مرطوب و نمناک	سنگدانه‌های واکنش‌پذیر و سیمان دارای مواد قلیایی زیاد		از بین بردن دلایل مذکور	بیش از پنج سال