سوال:
جرم سوء استفاده از مدارک هویتی دیگران چیست؟
پاسخ:
«اشخاص زیر به حبس از ۹۱ روز تا یک سال و یا به پرداخت جزای نقدی از ۲۰۰۰۰۰ ریال تا ۱۰۰۰۰۰۰ ریال و یا به هر دو مجازات محکوم میشوند:
- الف- اشخاصی که در اعلام ولادت یا وفات یا هویت بر خلاف واقع اظهاری کنند.
- ب- اشخاصی که عالما عامدا پس از رسیدن به سن ۱۸ سال تمام از شناسنامه مکرر استفاده کرده یا به دریافت شناسنامه مکرر برای خود یا مولیعلیه و یا به دریافت شناسنامه موهوم مبادرت کنند و یا از شناسنامه دیگری خواه صاحب آن زنده یا مرده باشد به نام هویت خود استفاده کنند.
افرادی که شناسنامه خود را در اختیار استفادهکنندگان فوق قرار دهند، به همان مجازات محکوم میشوند.
- ج- ماما یا پزشکی که در مورد ولادت یا وفات گواهی خلاف واقع صادر کند.
- د- اشخاصی که در مورد ولادت یا وفات شهادت دروغ بدهند و شهادت آنان در تنظیم دفتر ثبت کل وقایع و یا وفات موثر واقع شود.
تبصره- در کلیه موارد مذکور در فوق، مرتکب در صورت تکرار به حداکثر مجازات مقرر محکوم خواهد شد.
همچنین طبق این قانون اگر اشخاصی با داشتن شناسنامه اقدام به اخذ شناسنامه المثنی کنند، به پرداخت جزای نقدی به همان میزان بالا محکوم میشوند.»
در ضمن مهر کردن غیرمجاز شناسنامههای معتبر توسط اشخاص طبق این قانون جرم محسوب میشود.
حکم شرعی استفاده از شناسنامه افراد متوفی
از نظر قانون همه کشورها تنها دارنده شناسنامه است که مجاز به استفاده از آن خواهد بود. و استفاده و تصرف دیگران در آن چه با اجازه صاحب آن و چه بدون آن تخلف از قانون محسوب می شود.
با مرگ صاحب شناسنامه، شناسنامه او باطل شده و هیچ گونه ارزش قانونی نخواهد داشت، بنابراین استفاده از شناسنامه دیگران مخصوصا فرد متوفی، نوعی تخلف و سرپیچی از قانون است که از نظر اسلام به هیچ وجه جایز نمی باشد و به موجب قانون تخلفات، جرایم و مجازات های مربوط به اسناد سجلی و شناسنامه ای کسی که مرتکب چنین عملی شود به حبس و یا پرداخت جریمه نقدی محکوم خواهدشد.
از طرف دیگر عدم رعایت قوانین و دستورات جمهوری اسلامی ایران خلاف شرع بوده و حرام است.
کلیه مراجع عظام نیز استفاده از اموالی که مختص به یک فرد می باشد، توسط دیگران را جایز ندانسته و تصرف در آن را موجب ضمان می دانند که فرد با انجام آن از قوانین و مقررات حکومت اسلامی تخلف نموده است، لذا استفاده از شناسنامه فرد متوفی در هر زمینه اعم از اقتصادی، اجتماعی و … جایز نمی باشد.