سوال:
با سلام و عرض تحیات وافره و آرزوی طول عمر برای آن مرجع بزرگوار
اخیرا مشاهده شده است که عده ای با سوء استفاده از موضوع اهدای اسپرم به دنبال ایجاد مراکز داد و ستد اسپرم با مبالغ سنگین هستند. این افراد که با راه اندازی دفاتری در تهران به دنبال کسب درامدهای هنگفت از این کار هستند برای جذب زوجهای جوان و پر کردن جیبشان از اهدای اسپرم آقای بازیگر، اهدای تخمک خانم ورزشکار یا فروش اسپرم یک فوتبالیست با قیمت میلیونی میپردازند. سوالی که در این بین بوجود میآید این است که:
۱٫ از نظر شرع مقدس چنین کاری مجاز است؟
۲٫ با توجه به اینکه بین اهدا کننده اسپرم و دریافت کننده ازدواجی صورت نگرفته و از طرفی عمل زنا هم صورت نگرفته حکم فقهی چیست؟ اولا حلال زاده یا حرام زاده بودن بچهای که به دنیا میآید؟ ثانیا محرمیت و ارث بین اهدا کننده اسپرم و فرزند چگونه خواهد بود؟
پاسخ حضرت آیت الله العظمی خامنهای:
تلقیح زن از طریق نطفه مرد نامحرم فی نفسه اشکال ندارد؛ ولی باید از مقدّمات حرام مثل لمس ونگاه حرام اجتناب شود. به حال چنانچه از این طریق فرزندی به دنیا بیاید، ملحق به شوهر زن نمی شود؛ بلکه ملحق به صاحب اسپرم وتخمک است و در احکام نسب رعایت احتیاط شود.
پاسخ حضرت آیت الله العظمی سیستانی:
اگر اسپرم مردى دیگر وارد رحم زن کنند که قطعا جایز نیست ولى اگر تخمک زن را در خارج از رحم با اسپرم مردى دیگر بارور کنند ودر رحم او جاى دهند از این جهت حرام نیست گرچه خلاف احتیاط است ولى چون این امر مستلزم کشف عورت مى شود از این جهت در غیر حال ضرورت جایز نیست و ضرورت بر فرض که باشد با یک فرزند برطرف مى شود ودر هر حال این بچه فرزند شوهر نیست وجایز نیست اورا به نام خود ثبت کند و او را فرزند خود بداند یا بخواند.
پاسخ حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی:
پاسخ: اسپرم به معنای اسپرمی که در منی غرق است نجس است و اگر منافع مشروعی داشته باشد مالیت داشته و قابل خرید و فروش است. البته توجه داشته باشید تلقیح نطفه بیگانه، شرعا حرام است و فرزند حاصل نامشروع خواهد بود. تنها راه برای استفاده از نطفه مرد بیگانه این است که مرد موقتا همسر خود را طلاق دهد و آن زن پس از عده به عقد موقت مرد مورد نظر درآید(هر چند اصلا همدیگر را نبینند) سپس نطفه آن مرد را برداشته و در زمان عقد با تخمک زن ترکیب کنند و پس از بخشش باقیمانده مدت عقد موقت و تجدید عقد دایم با شوهر سابق، نطفه ترکیب شده را در رحم او بکارند. فرزندی که متولد می شود بر آن مرد و زن محرم است، ولی تنها از آن زن و صاحب نطفه ارث می برد.