زهرا طلائی حاتم، مقاله “خرافات عصر قاجار به روایت سیاحان اروپایی

دکتر حشمدار: خرافات زمانی اوج می گیرد که علم فرو بنشیند.

به باور ایرانیانِ عهد قاجار، عطسه زدن در هنگام اقدام به کاری، تأثیر زیادی در انجام آن داشت. کلیور رایس به شرح جریانی می‌پردازد که نشان دهنده این اعتقاد مردم ایران است.

هنگامی که آن‌ها قصد داشتند به سوی منزلگاهی حرکت نمایند یکی از قاطرچی‌ها عطسه می‌زند و بقیّه دست از کار می‌کشند و تصمیم می‌گیرند که آن روز سفر نکنند. وقتی وی دلیل این کار را می‌پرسد، می‌گویند عطسه نشانهٔ بدشگونی است و آن را به فال بد می‌گیرند.

وی متوجه شده بود که اگر بعد از عطسهٔ اول بلافاصله عطسهٔ دومی زده شود، آثار شوم آن از بین می‌رود. به همین دلیل مدعی است اکثر خارجیان، بعد از عطسهٔ اول بطور تصنّعی دوباره عطسه می‌زنند. در واقع آن‌ها با این کار با عقاید مردم همراه شده و قصد داشتند تا به ظاهر اثر شوم عطسهٔ اول را از بین برده و ایرانیان باعث ایجاد تأخیر در انجام کارشان نشوند.

«زهرا طلائی حاتم، مقاله “خرافات عصر قاجار به روایت سیاحان اروپایی”، تاریخنامه خوارزمی(فصلنامه علمی-تخصصی) سال دوم، زمستان، 1393»