امروز ، گروهی از کارشناسان در حال رشد معتقدند که ممکن است سلطه دلار رو به زوال باشد. کاهش سهم آمریکا از تجارت جهانی ، گسترش قدرت پولی چین و دیجیتالی شدن ارزهای ملی پیش بینی شده همه می تواند پایه های نظم مالی فعلی را فرسایش دهد. بنابراین ، ارزهای دیجیتال احتمالی بانک مرکزی و ارزهای غیرمتمرکز مانند بیت کوین (BTC) چه نقشی می توانند در شکل گیری سیستم جدید پولی بین المللی داشته باشند؟
امتیاز گزاف آمریکا
یکی از رایج ترین اصطلاحات برای نشان دادن تأثیر بزرگ ایالات متحده در تجارت بین المللی “هژمونی پولی” است که اولین بار در Super Imperialism ، کتاب 1977 اقتصاددان مایکل هادسون ، ظاهر شد. تقریباً نیم قرن پس از انتشار ، بسیاری از ایده های بیان شده در آن هنوز صادق است.

تا امسال ، نزدیک به 60 درصد از کل ذخایر ارزی هنوز به دلار اختصاص یافته است. علاوه بر این ، حدود 40٪ تجارت جهانی علاوه بر 88٪ سهم معاملات فارکس در سراسر جهان ، فاکتور شده و به دلار تسویه می شود.
قرار گرفتن در موقعیتی برای ضرب ارزی که به عنوان واحد حساب جهان عمل می کند ، با نرخ سود بالاتری همراه است و ایالات متحده را در موقعیتی به اصطلاح گزاف قرار می دهد. از طرف دیگر ، به دلیل اینکه کالاهای وارداتی را با پول ملی خود پرداخت می کند ، هژمونی پولی هیچ محدودیتی در تراز پرداخت ندارد. این بدان معناست که در معرض خطر از دست دادن توانایی پرداخت هزینه واردات اساسی یا تأمین کسری حساب جاری خود نیست.
ایالات متحده که بزرگترین کشور بدهکار در جهان است ، از موقعیت دلار به طور کامل استفاده کرده است. از آنجا که همه طرف های درگیر در تجارت بین الملل – دولت ها ، شرکت ها و بانک ها – همیشه به نقدینگی دلاری نیاز دارند ، بازار تقریباً یک ظرفیت بی نهایت برای بدهی جدید با ارزش دلار دارد. برای دهه ها ، ایالات متحده بیش از توان خود هزینه کرده است ، به لطف این دسترسی ساده به اعتبارات بین المللی ارزان.
علاوه بر این ، این موقعیت تسلط پولی اهرم ژئوپلیتیکی فوق العاده ای را فراهم می کند. با محرومیت از دسترسی ملت های دشمن به سیستم مالی جهانی دلار محور ، ایالات متحده می تواند خساراتی را وارد کند که قابل مقایسه با – یا حتی فراتر از آن – یک مداخله نظامی باشد. تحریم های اقتصادی مدتهاست که یکی از ابزارهای اصلی فشار بر ملتهایی است که توسط وزارت خارجه “سرکش” شناخته می شوند.
تغییر جزر و مد؟
همانطور که جک لو وزیر خزانه داری دوران اوباما یک بار هشدار داد ، مرکزیت دلار در سیستم مالی جهانی به تمایل سایر کشورها برای بازی با قوانین فعلی آن بستگی دارد. لو گفت ، برای حفظ وضعیت موجود پولی ، ایالات متحده نباید بیش از حد از تحریم های اقتصادی استفاده کند تا این تصور را داشته باشد که این اقدامات فقط به دلایل مناسب و با توجیه کافی علیه دولت های خارجی اعمال می شود.

دولت فعلی توجه چندانی به این سخنان نکرده است. رئیس جمهور دونالد ترامپ استفاده از تحریم ها و سایر محدودیت های مالی علیه کشورهایی مانند ایران و چین را تسریع کرده و قدرت اقتصادی ایالات متحده را به سطح جدیدی تسلیح می کند. همانطور که جفری ساکس اقتصاددان استدلال کرد ، این امر منجر به تشکیل ائتلافی متقابل از ملتهای ناراضی شده است که چین و روسیه در راس آنها هستند ، که تلاشهای آنها را برای دلارزدایی از اقتصادشان تسریع می کند. به گفته ساکس ، این تغییر ژئوپلیتیک ، همراه با کاهش سهم اقتصاد ایالات متحده در تولید ناخالص داخلی جهانی ، می تواند کاهش دلار به عنوان ارز ذخیره جهان را رقم بزند.
همچنین ممکن است ظهور گزینه های زیادی برای دلار منجر به یک آرایش چند قطبی شود که هیچ ارز واحدی از وضعیت هژمونیک برخوردار نباشد. فرانک شوئیل ، مشاور و سرمایه گذار رمزنگاری ، خاطرنشان کرد: “بیشتر مردم معتقدند که در نهایت شکل ترکیبی همان چیزی است که در نهایت با آن روبرو می شویم: ارزهای دولتی ، ارزهای رمزپایه غیرمتمرکز و ارزهای شرکتی.” حتی با توجه به این تنوع بالقوه ، شویل معتقد است که بیت کوین ، به عنوان “پول مردم” ، بهترین نتیجه را در کسب موقعیت برنده دارد.
دکتر حشمدار